Je overweegt schildersdoek op rol te kopen en wil weten hoe je vervolgens zelf het schildersdoek op een spieraam spant en waarom zou je dat überhaupt zou doen? In dit artikel zetten we de voor- en nadelen op een rijtje en laten we je zien hoe je een schildersdoek spant.
Wanneer je meer schilderijen begint te verkopen, zul je een voorraad aan (opgespannen) schilderijen nodig hebben om schilderijen te kunnen maken in verschillende formaten. Het aanmaken van een voorraad opgespannen schilderijen in verschillende formaten kost veel in aanschaf, ruimte en transportkosten.
Het alternatief is om een rol schildersdoek aan te schaffen en daar spielatten in verschillende lengte- en breedte maten bij te bestellen. Zo kun je elk gewenst formaat schilderij produceren zonder de vertraging van het bestellen en leveren van gespannen schilderijen en het neemt tevens beduidend minder ruimte in beslag. Het kost alleen even wat moeite om het doek zelf te maken, maar je bent beduidend flexibeler!
In dit artikel bespreken we de voor- en nadelen van schildersdoek op rol en zetten we uiteen hoe je een spieraam van spielatten maakt en hoe je een schildersdoek op een spieraam spant.
Zie het spannen van een schildersdoek als een soort warming up voor jouw schilderwerk.
Voor- en nadelen van schildersdoek op rol
Zowel het kopen van kant en klare voorgespannen doeken, als schildersdoek op een rol en losse spieraam latten hebben voor- en nadelen.
Gespannen doeken
Het voordeel van het aanschaffen van voorgespannen doeken is dat ze kant en klaar zijn. Je hoeft niet eerst een doek te maken voordat je jouw creativiteit de vrije loop kan laten. Ook zijn de initiële kosten beduidend lager, gezien je niet meteen hoeft te investeren in een hele rol doek.
Daarentegen ontkom je er niet aan ook een aantal verschillende maten van voorgespannen schilderijen op voorraad te hebben als je wat meer gaat produceren.
Wanneer je kunst in opdracht maakt, loop je tevens aan tegen het feit dat opdrachtgevers vaak wensen hebben omtrent het formaat van een schilderij. Het opgespannen doek moet je vervolgens eerst moet bestellen wat extra tijd en kosten met zich mee brengt.
Schildersdoek op rol
Het voordeel van het aanschaffen van een rol schildersdoek is dat je relatief goedkoper uit bent per schilderij. Daarnaast heb je minder transportkosten en neemt een rol met losse spielatten beduidend minder ruimte in beslag in jouw voorraad ruimte.
Wanneer je grotere schilderijen gaat maken wordt het in de meeste gevallen noodzakelijk om zelf de schilderijen in elkaar te zetten. Je kunt een erg groot schilderij op een los doek maken en na voltooiing op een spieraam spannen. Hierdoor kun je ook bijvoorbeeld het doek opspannen in een grotere ruimte of buiten, zodat het nog wél het atelier in en uit kan.
Lees hier meer over het inrichten van een klein atelier.
De kosten voor de initiële aanschaf van schildersdoek op rol liggen wel hoger dan een los doek, maar je kunt er ook meer schilderijen mee maken. Tevens is er veel meer keus in het type en kwaliteit van het schildersdoek. Wel moet je, voordat je kunt starten met schilderen, wat werk steken in het maken van het doek. Dit kan echter ook een fijne start zijn van het creativitietsproces, zie het als een soort warming up voor jouw schilderwerk.
Het spieraam in elkaar zetten
Voordat je het doek kunt spannen zet je eerst het spierraam in elkaar door de vier delen met elkaar te verbinden. Gebruik een hamer met plastic koppen om de spielatten netjes bij elkaar aan te laten sluiten door er op te tikken. Controleer met een winkelhaak in de binnenhoek van de spielatten of deze loodrecht op elkaar staan.
De zijde van de spieraamlatten met de ronde opstaande rand is de kant waar het doek geplaatst wordt. Deze opstaande rand zorgt ervoor dat het doek lost komt te hangen van de spielatten, zodat er tijdens het schilderen geen hinderlijke verfbanen onstaan.
Om een stevig spieraam te maken geldt de vuistregel, dat wanneer de zijde van een spieraam langer is dan ongeveer 80 à 90 cm een extra tussenlat of kruislat aangebracht wordt.
Hoe span je een doek op een spieraam?
Welk gereedschap heb je nodig?
Voordat je begint met het opspannen van een schildersdoek zorg je er voor dat je de volgende gereedschappen in huis hebt:
- Scherpe schaar
- Niet machine (tacker)
- Nietjes
- Spantang
- Liniaal / meetlat
Het schildersdoek klaar maken
Leg het doek neer op een recht oppervlak (bijvoorbeeld een tafel) en zorg er voor dat er een beschermende (zachte) laag zit tussen het het schildersdoek en het oppervlakte van de ondergrond, om zo schade te voorkomen.
Bepaal het formaat schildersdoek dat je af moet knippen door het spieraam op te meten. Tel ongeveer 10 à 15 cm op bij de lengte en de breedte maat, afhankelijk van de dikte van de spielatten. Dit om het doek om het spieraam heen te kunnen spannen en aan de achterzijde vast te nieten. Voor een spieraam van bijvoorbeeld 30 x 40 cm knip je dus een stuk schildersdoek van 40 x 50 cm bij een dun spieraam, of 45 x 55 cm bij een dikker spieraam.
Hieronder kun je een duidelijk video van het Hunter College bekijken (Engels) over de zaken die we hier bespreken.
Het schildersdoek op het spieraam nieten
Leg het stuk uitgeknipte canvas op de vlakke ondergrond en leg hier vervolgens het spieraam op. Zorg er voor dat het spieraam netjes in het midden ligt en dat de opstaande rand van het spieraam naar beneden (richting het schildersdoek) gericht is.
Niet vervolgens het schildersdoek vast in het midden van één van de lange zijdes van het spieraam. Je hebt hier nog geen tang voor nodig en trek ook niet te hard aan het doek, anders beweegt het spieraam weg uit het midden.
Doe vervolgens hetzelfde precies aan de andere kant van het spieraam (midden andere lange zijde). Hierbij trek je het doek wel stevig maar voorzichtig strak met de spantang. Vervolgens doe je hetzelfde aan één van de korte zijden van het spieraam, wederom met niet al te veel kracht op de spantang. Als laatste trek je het doek aan de andere korte zijde stevig aan met de spantang en niet je deze kant ook vast.
Nu het doek aan 4 zijden vast zit “roteer” je steeds van de ene naar de andere kant van het spieraam om het doek strak te trekken en vast te nieten. Werk hierbij vanuit het midden naar de buitenkanten toe. De ruimte tussen ieder nietje is ongeveer 3 cm.
De hoeken van het schildersdoek vouwen
Het laatste deel van het bevestigen van het canvas op het spieraam is niet eenvoudig met tekst te beschrijven, maar wordt helder uitgelegd vanaf ~10 minuten in het filmpje hieronder.
Eindig het nieten aan de lange zijde, waarna je het canvas om het spieraam moet vouwen om een nette afwerking te krijgen. Vouw het schildersdoek strak over de kop van de lange zijde, waarna je het doek van de korte zijde er strak overheen kan vouwen. Trek de vouw strak met de spantang en niet het vast.
Tot slot trek je het laatste stuk schildersdoek aan de korte zijde strak met de spantang en niet je het doek vast aan het spieraam, zoals in het onderstaande filmpje duidelijk wordt getoond.
Tot slot
Begin jij als kunstenaar meer schilderijen te verkopen, of kun je een kleine investering doen, dan is het raadzaam om zelf doeken te spannen op een spieraam. Het is financieel aantrekkelijker, je bent flexibel en het neemt minder ruimte in beslag dan voorgespannen schildersdoeken.
Heb je vragen of tips naar aanleiding van dit artikel? Deel ze dan hieronder.
