Kunst in opdracht maken kan een geweldige manier zijn om je creatieve talenten in te zetten en inkomsten te genereren. Van portretten en persoonlijke geschenken tot kunstwerken voor hotels en bedrijven: de mogelijkheden zijn eindeloos. Toch is het werken in opdracht niet zonder risico’s. Er zijn geen universele regels, en dit kan ertoe leiden dat sommige klanten misbruik maken van kunstenaars. In dit artikel gaan we in het op hoe je dit proces soepel kunt laten verlopen en leer je hoe je jezelf kunt beschermen.
Als freelancekunstenaar of ontwerper is het essentieel om te weten hoe je op de beste manier opdrachten aanneemt. Het werken aan een opdracht voor een klant kan een uitdaging zijn. Hoe getalenteerd je ook bent, je hebt te maken met een persoon met unieke verwachtingen, onzekerheden en eigenaardigheden.
Hieronder vind je meer informatie om dit proces zorgvuldig te benaderen.
Reageer snel
Wanneer iemand kunst in opdracht wil laten maken, reageer dan direct en volg leads snel op. Kunst is vaak een luxeproduct en impulsaankoop. Als je te lang wacht, kan de klant zijn enthousiasme verliezen of elders iets vinden. Ook als het kunstwerk bedoeld is als cadeau, is snelheid belangrijk.
Hoewel mensen bereid zijn te wachten op kunst, is het jouw taak om hun enthousiasme te behouden en op het juiste moment te leveren.
Bepaal je tarief
Een van de eerste uitdagingen bij het aannemen van opdrachten is het bepalen van je tarief. Zelfs ervaren professionals kunnen dit lastig vinden.
Probeer rekening te houden met de gangbare tarieven in de industrie, maar pas je prijs aan op basis van de tijd die je verwacht nodig te hebben.
Houd er tevens rekening mee dat complexiteit een rol speelt bij het bepalen van de prijs. Als een klant een complex idee heeft met bijvoorbeeld meerdere personages of een gedetailleerde achtergrond, verhoog dan je tarief.
Vergeet ook niet eventuele hoge materiaalkosten mee te nemen in je berekening.
Communiceer duidelijk
Goede communicatie met een klant is cruciaal en dit begint al voordat je aan de opdracht begint. Zorg dat je duidelijke afspraken maakt over:
- De tijd die je nodig hebt voor het project.
- Kosten voor eventuele revisies.
- Het type informatie dat je van de klant nodig hebt.
Wees duidelijk over wat je gaat leveren en check regelmatig in bij de klant. Begin met schetsen of concepten en vraag om goedkeuring voordat je verdergaat naar grotere of kostbaardere stappen.
Neem echter wel de creatieve leiding: de klant heeft jou ingehuurd vanwege jouw stijl en expertise. Te veel vragen of onzekerheid kan ervoor zorgen dat de klant zich ongevraagd met het proces bemoeit. Dit kan je werk verstoren en het creatieve proces onnodig ingewikkeld maken.
Stel duidelijke voorwaarden voor het maken van kunst in opdracht
Wees niet bang om jouw voorwaarden te bespreken. Een contract is essentieel om jezelf te beschermen. Als een klant weigert een contract te ondertekenen, is dat een rode vlag. In dat geval moet je overwegen om niet met de opdracht door te gaan.
In een contract leg je alle afspraken vast, zoals:
- Formaat en medium van het kunstwerk
- Betalingstermijnen
- Wie verantwoordelijk is voor inlijsten, levering en installatie
- Het goedkeuringsproces
- Licentierechten
Wees je er tevens bijvoorbeeld van bewust dat veel klanten zich niet realiseren dat het kopen van een kunstwerk niet hetzelfde is als het recht hebben om het commercieel te reproduceren. Als je jouw licentierechten wilt behouden, moet je dit duidelijk communiceren, zeker wanneer je zaken doet met een grotere partij.
Zonder duidelijke afspraken kunnen klanten jouw werk in principe zonder toestemming gebruiken, bijvoorbeeld door het op merchandise te plaatsen.
Daarnaast is het verstandig om een annuleringsvergoeding te overwegen. Dit is een vergoeding die in rekening wordt gebracht als een project voortijdig wordt geannuleerd. De hoeveelheid kun je zelf bepalen, maar varieert meestal tussen de 50% tot 100% van de projectkosten, afhankelijk van het moment van annulering.
Vraag een aanbetaling vooraf
Het is redelijk om een aanbetaling van 30% tot 50% te vragen voordat je begint. Dit dekt je materiaalkosten en een deel van je tijd. Voor grotere opdrachten kun je een betalingsplan overwegen, bijvoorbeeld gekoppeld aan maandelijkse updates.
Een aanbetaling zorgt niet alleen voor financiële zekerheid, maar versterkt ook de wederzijdse betrokkenheid bij het project. Het creëert een professionele relatie en geeft jou de ruimte om met vertrouwen aan het werk te gaan.
Informeer je klant over jouw proces
De meeste klanten hebben geen idee wat er komt kijken bij het maken van een kunstwerk. Het is aan jou om hen door het proces te begeleiden.
Zorg ervoor dat de klant begrijpt dat een opdracht een wederzijdse verbintenis is. Wees ook tijdens het proces duidelijk over het verloop van het project; communicatie is de sleutel tot een tevreden klant.
Geef regelmatig updates, deel foto’s van je voortgang, en toon enthousiasme. Een enthousiaste houding werkt aanstekelijk en versterkt het vertrouwen van de klant in jouw werk. Het gaat niet alleen om het leveren van een schilderij, maar om het bieden van een totaalervaring
Door een duidelijk overzicht te geven, weet de klant wat hij/zij kan verwachten en voorkom je onrealistische verwachtingen.
Ook bij kunst in opdracht – Lever kwaliteit!
Dit zou geen verdere uitleg behoeven, maar zorg dat je kwaliteit levert! Het is eenvoudig een slechte naam te krijgen, zeker in het tijdperk van de social media.
Wees voorbereid op uitdagingen
Niet elke opdracht verloopt vlekkeloos, maar goede klanten zijn goud waard. Ze betalen vaak vooraf, vertrouwen op jouw creatieve visie, en geven je de vrijheid om je werk te doen. Deze klanten inspireren en motiveren je, wat leidt tot betere portfoliostukken en meer plezier in je werk.
Moeilijke klanten daarentegen kunnen je werk bemoeilijken door zich te bemoeien met je proces of voortdurend van gedachten te veranderen.
Dit kan komen door misverstanden, onduidelijke wensen, of zelfs de onbetrouwbaarheid van de klant. Er zijn bijvoorbeeld mensen die misbruik maken van kunstenaars, of er zijn klanten die simpelweg niet begrijpen hoe de kunstwereld werkt.
Het is daarnaast belangrijk om grenzen te stellen en klanten op een respectvolle manier te leren wat ze wel en niet van jou nodig hebben of kunnen verwachten.
Herken potentiële problemen
Om problemen te vermijden, is het belangrijk om vroegtijdig potentiële problemen te herkennen. Enkele signalen zijn:
- De klant wil niet vooraf een deel van de betaling doen.
- De klant weigert gangbare tarieven te betalen.
- De klant heeft een extreem specifieke richtlijn en vraagt waarschijnlijk veel revisies.
- De klant meldt dat hun vorige kunstenaar is “ontslagen” (dit kan betekenen dat de kunstenaar de klant heeft laten gaan).
Als een klant onvriendelijk is, je een slecht gevoel geeft of weigert een contract te ondertekenen, kan dit een teken zijn om de samenwerking te vermijden.
Blijf gepassioneerd bij het maken van kunst in opdracht
Hoewel zakelijke vaardigheden belangrijk zijn, is het ook essentieel om je passie voor kunst te behouden.
Werk met oprechtheid, zelfs aan kleine projecten. Klanten merken het als je toegewijd bent, en dat helpt de samenwerking enorm. Houd je hoofd helder, vraag realistische tarieven, en geniet van het proces.
Tot slot
Het aannemen van opdrachten is een kunst op zich. Met duidelijke communicatie, realistische tarieven en goede zakelijke afspraken kun je niet alleen je klanten tevreden stellen, maar ook je eigen creativiteit en plezier in het werk behouden. Volg deze tips en maak van elke opdracht een succes!
